Circus Wereld Expo (2)
|
Er zijn duidelijke overeenkomsten tussen Wereld Expo’s van nu en de allereerste in 1851. Daarop werd ik gewezen door Bob Maas uit Sneek, die mijn stukje over de Expo’s in Hannover en Shanghai had gelezen, en de volgende mail stuurde: |
| “Schuin achter mij, op de plank, staat het boek Het Kristalpaleis. Daarin beschrijft de Duitse filosoof Peter Sloterdijk de grote glazen kas waarin in 1851 in Londen de wereldtentoonstelling werd gehouden. Hoe binnen de rijken der aarde de kostbare nieuwigheden van hun tijd konden bewonderen, terwijl, met hun neuzen tegen de ramen, de armen van Londen (denk Dickens) zich buiten en buitengesloten wisten. |
 Crystal Palace werd ontworpen door een tuinman, die aanvankelijk en jaren eerder in opdracht van uit India repatriërende Britten kleine kasjes ontwierp, zodat die de koloniale gewoonte van elkaar fraaie orchideeën schenken, ook in het kille Londen konden voortzetten. In zijn virtuoze taalspel beschrijft Sloterdijk deze behoefte als het streven naar een ‘stukje oerwoudtransplantatie’. |
| Ook het Kristalpaleis werkte voor de bezoekers als een kas. Ze waren aangenaam verrast dat ze op zo’n grote schaal in Londen een mediteraan klimaat konden ervaren. Het afbreken van de kas na afloop van de tentoonstelling werd daarom tegengehouden door zowel de rijke als de arme bewoners van Londen. |
| Dan gaat Sloterdijk over tot de kern in zijn boek; klimaatregeling en klimaatbeheersing en de eisen die dat stelt aan het gedrag van burgers en politici. In een kas met een aangenaam klimaat is het niet wenselijk om grote verschillen van inzicht op een zodanig gewelddadige manier uit te vechten dat je ‘je eigen glazen ingooit’. Een culturele verfijning zou dan moeten plaatsvinden.” |
 Natuurlijk gebruikt Sloterdijk het Crystal Palace hier als metafoor. Maar een Wereld Expo is inderdaad als een stolp, waaronder alle landen zich gladgeschoren, fijn gekleed en goedgemutst tonen, en vooral: harmonieus naast elkaar staan alsof er voortaan alleen nog maar vooruitgang zal zijn en nooit meer oorlog. Het is net een ideale woonwijk: je weet dat er achter die gordijnen van alles gebeurt, maar dat mag niet gezegd. |