Hypernaturamia
|
De natuur is groter dan wij. Ook als die daarbij een handje is geholpen, zoals deze buxusbal in een verder keurig kortgehouden straat. De bal heeft een huis in de achtertuin en ik bel aan. Wout Hupkens doet open en knippert onwennig tegen het licht, want veel komt er niet meer door in de huiskamer. Hij wil wel uitleggen hoe de zaak zo uit de hand kon lopen. |
| Ooit was dit een aardig tuintje, met hortensia’s, een Japanse kers en rozen. De buxusbal was er ook al, een huwelijkskado waar hij een hekel aan had, maar die vanwege het regelmatige bezoek van de schenkers niet weg kon. Daar was mee te leven, want zo’n buxus blijft bij regelmatig snoeien niet meer dan een flinke voetbal. |
 In 1981 ging het echtpaar Hupkens op hun koperen huwelijksreis naar Wenen. Daar nam ze de paardenkoets richting Schönbrunn voor een wandeling door het Slotpark, bekend om het extreme snoeiwerk. Geen boom te groot en geen heg te breed of er is daar wel een hoogwerker of rijdend platform om de bladlijn gelijk te trekken. Zo ontstond een strakke snoeituin met de dimensie van een groot bos. |
| Wout vertelt hoe hij even een laan langs zo’n heg wilde aflopen, maar nooit leek aan te komen. ‘Met iedere stap voelde ik me steeds meer Pinkeltje.’ Echtgenote Gertie Hupkens verschijnt in het halfduister achter haar man, en haalt een foto van het prikbord in de hal. ‘Die heb ik toen van Wout genomen.’ Zeker is dat Wout van voor de foto een andere was dan de Wout erna. |
 Gertie: ‘We waren altijd dik tevreden hier, maar Wout vond alles opeens te klein. Ons huis, de straat, het dorp. Hij kreeg het benauwd, letterlijk. We hebben hulp gezocht, kwamen in het medisch circuit. Hij is binnenstebuiten gekeerd maar ze konden niets vinden. Intussen was Wout met de buxusbal aan de slag gegaan. Dat hielp, maar je ziet het resultaat. Ik zou ‘m wel kleiner willen, maar dan krijgen we ruzie. Affijn, het heeft jaren geduurd voordat een arts uit Engeland ons vertelde dat Wout aan hypernaturamia lijdt, en dat waarschijnlijk heeft opgelopen in Wenen.’ Daar is niks aan te doen, we moeten ermee leven. Wilt u de grotere buxusbal achter het huis ook zien?’ |
|
Van hypernaturamia had ik nog nooit gehoord. Het blijkt een uiterst zeldzaam zusje van het Syndroom van Stendhal, waarbij het slachtoffer helemaal wordt overrompeld en vermorzeld door de schoonheid van kunst. Hypernaturamia is voor het eerst benoemd door de Britse hoogleraar psychiatrie Gary Treebender in 1965, en betekent dat iemand een overweldigende natuurbeleving niet meer aankan. Het ziektebeeld – ook bekend als het Syndroom van Caspar David Friedrich – komt eigenlijk alleen voor waar cultuur en natuur met elkaar in de war raken en zodoende kortsluiting in het hoofd veroorzaken. De schade is plotseling en blijvend, maar je kunt er wel oud mee worden. |