Ode aan de Stadsbuizenpost

De Mevrouw van de Buizenpost, naar het schijnt in Berlijn.

Van alle transportsystemen is de stadsbuizenpost mij het liefst. En dat terwijl ik er nooit een brief of kaart mee verstuurde. Dat kan ook bijna niet, want de laatste steden schaften hun buizenpost af in de jaren zeventig. Behalve Praag. Waar ik in 1998 de geschiedenis op z’n staart mocht trappen bij de laatste nog werkende stadsbuizenpost. 
Dat was op het hoofdpostkantoor, waar de buizenpost nog een hele wand bedekte en suisde, siste en spuwde onder de hoede van een ploegje oudere dames en heren. In feite werkten van de hele rits buizen nog maar enkele. De rest was al jaren onherstelbaar verstopt of opgeheven aan de andere kant. Ik stak de microfoon in de ingang van een route die het nog wel deed, en hoorde het geluid van enorme melancholie. Maar dat is natuurlijk allemaal interpretatie. Luister zelf. 
Er zijn heel wat oude advertenties voor buizenpost. Deze vind ik met afstand de mooiste.

Het is sinds een overstroming begin deze eeuw ook voorbij met de Praagse stadsbuizenpost. Af en toe roept daar iemand nog iets over oplappen – mocht het daar van komen en u weet er van, dan hoor ik dat graag.

Over stadsbuizenpost schreef ik ook elders op deze site, en wel hier. Waar ook het artikel is te lezen dat ik in 1998 in de VPRO-Gids publiceerde. 

De advertentie links verbeeldt schitterend de elegante magie van buizenpost. Zoveel indruk moet het onzichtbare postsysteem op de mensen hebben gemaakt. 
Je zag alleen de in- of uitgangen, maar wist dat daarachter een onzichtbaar mini-metro-stelsel schuilging. Met een eigen dienstregeling, trajecten van tientallen kilometers met aftakkingen, wissels en stations, en ergens in een kelder stoomden en pompten grote machines om de lange treinen met capsules aan te zuigen en voort te stuwen onder de huizen en straten van de stad.

Op die dag in Praag heb ik gek genoeg geen foto’s gemaakt. Waarschijnlijk was ik mijn camera vergeten – kan ontzettend verstrooid zijn op de meest ongelegen momenten (kent u dat?). Maar ik verzon een list. Met een papiertje, dat ik op het gegoten merkteken op zo’n buis drukte, maakte ik met potlood een doordruk. Dat is een veel tastbaarder herinnering dan een foto.